|
 اینترنت تکنولوژی مرزناشناسی است که هر لحظه بر وسعت آن افزوده می شود. هم اکنون میلیاردها سایت بر روی این شبکه وجود دارد و هر ۵ ثانیه نیز یک سایت به آن افزوده می شود. این دنیای مجازی آنقدر بزرگ شده است که دیگر کاربران بدون استفاده از موتورهای جستجو قادر به بهره مندی از آن نیستند، و بدین ترتیب روز به روز اهمیت استفاده از موتورهای جستجو بارزتر می گردد. اما همان اندازه که این موتورها مفید هستند درصورت ناآشنا بودن با نحوه درست کار با آنها می توانند خسته کننده هم باشند. | امروزه موتورهای جستجوی زیادی بر روی شبکه وب فعال هستند که هر یک الگوریتم جستجوی خاص خود را دارد و به نحوی به جستجوی سایتهای موردنظر شما می پردازند. اما یکی از پرکاربردترین و مفیدترین موتورهای جستجو گوگل نام دارد که این روزها جام پیروزی را از دیگر رقبا ربوده است و روز به روز بر تعداد کاربران خود می افزاید. بدون تردید شما هم حداقل برای یکبار گذرتان به http://www.google.com خورده است و صفحه ساده و در عین حال پرقدرت این جستجوگر را دیده اید. جستجوگری که با پشتیبانی از زبانهای متنوع دنیا کاربران زیادی را به خود جذب کرده است. و شاید همین پشتیبانی از زبان فارسی است که در میان ایرانیان نیز از اقبال خوبی برخوردار شده است. در این مقاله می کوشیم تا ضمن آشنایی با نحوه صحیح کار با این جستجوگر کارایی بهره مندی از آنرا نیز بالا ببریم.
برای جستجو نمودن یک موضوع در گوگل کافی است که چند کلمه توصیفی و اصلی موضوع را در نوار مربوطه تایپ نمائید و سپس کلید Enter را فشار دهید و یا اینکه روی دکمة Search که در جلوی نوار جستجو تعبیه شده است کلیک نمائید، تا به لیستی از وب سایتهای مرتبط با موضوع دست یابید.
از آنجائیکه گوگل وب سایتهایی را لیست می کند که «همه» کلمات مورد جستجوی شما در آن باشند لذا بایستی سعی کنید تا در نوار جستجو، کلماتی را وارد کنید که اساسی تر هستند و از وارد کردن کلمات اضافی بپرهیزید تا نتایج جستجو به آنچه که شما می خواهید نزدیکتر باشند. همانگونه که گفته شد برای بهتر نتیجه گرفتن از جستجو لازم است که کلمات اصلی را در نوار جستجو وارد کنید. برای اینکار هر قدر که می توانید، موضوع جستجو را ریزتر و معین تر نمائید. برای مثال بجای آنکه در نوار جستجو تایپ کنید "نقاش" بهتر است که نام نقاش مورد نظرتان را تایپ کنید، مثلاً بنویسید "پیکاسو". یا اینکه بجای "اتومبیل" بهتر است بنویسید "پژو" و یا...
همچنین دقت نمائید تا کلماتی را بکار برید که احتمال وجود توضیحات درباره آنها بیشتر باشد. مثلاً به جای نوشتن "گذراندن یک شب خوب در تهران" بهتر است تایپ کنید "هتلهای تهران". از آوردن حروف اضافه خودداری کنید گوگل بطور پیش فرض فقط سایتهائی را لیست می نماید که تمام کلمات مورد جستجو در آنها باشند. و نیازی نیست که شما بین کلمات جستجو از کلمة پیوند دهندة "و" استفاده نمائید. به خاطر داشته باشید که وارد نمودن چنین کلماتی و کلماتی نظیر در، به، و... بر نتیجه جستجو تاثیر خواهد گذشت. بطور مثال برای جستجو در مورد تعطیلات در شمال بجای تایپ نمودن "گذراندن تعطیلات در شمال" بهتر است تنها بنویسید: "تعطیلات شمال".
خود گوگل هم برای بالا بردن کیفیت جستجوها بطور اتوماتیک کلمات معمولی و کاراکترهائی همچون "کجا" و "چطور" را از کلمات مورد جستجو حذف می نماید. چون این گونه کلمات باعث کندی عمل جستجو می شوند و تاثیری هم در بهبود جستجو ندارند و حتی کیفیت نتایج جستجو را کاهش هم می دهند. حروف بزرگ و کوچک فرق نمی کنند گوگل نسبت به بزرگی و کوچکی حروف حساس نمی باشد. در حقیقت همه حروفی را که به لاتین در نوار جستجو تایپ می نمائید به حروف کوچک تبدیل خواهند شد. برای مثال نتیجة جستجوی "george washington"، "George Washington" و "gEoRgE WaShInGtOn" یکسان خواهد بود. با همه این توضیحات اگر مایلید که نتایج جستجوهای شما دقیق تر و علمی تر باشند بهتر است سری هم به directory.google.com بزنید. در این آدرس فهرستی از سایتهای اینترنتی با توجه به موضوعات آنها موجود می باشد. مثلاً اگر دنبال سایتی در مورد سیاره زحل می گردید، می توانید با رفتن به شاخه Science و زیر شاخه Astronomy به زیر شاخه Saturn دست یابید. همچنین اگر در مورد خودروی Saturn جستجو می کنید می توانید سایتهای مرتبط با آنرا در شاخه Automotive بیابید. در جلوی نوار جستجوی گوگل گزینه ای با عنوان «جستجوی پیشرفته» یا «Advanced Search» وجود دارد. با کلیک کردن روی این گزینه وارد صفحه ای با همین نام خواهید شد. در این صفحه شما می توانید با اعمال تنظیمات و بکار بردن عملگرهای خاصی دقت جستجویتان را افزایش دهید.
همه گزینه ها به فارسی می باشند و استفاده از آنها بسیار ساده است و نیازی به توضیح بیشتر ندارد، اما علاوه بر این تنظیمات، گوگل از یک سری عملگرها نیز برای محدود کردن جستجوها بهره می برد. شما بدون رجوع قسمت جستجوی پیشرفته و با دانستن این عملگرها می توانید عمل جستجو را هرچه سریعتر انجام دهید، در زیر به توضیح برخی از این عملگرها می پردازیم: همانگونه که قبلاً گفتیم گوگل از یک سری کلمات معمولی بصورت خودکار چشم پوشی می کند، ولی در صورتی که شما ضروری می دانید که اینگونه کلمات حتماً مورد جستجو قرار گیرند، می توانید با قرار دادن یک علامت "+" در جلوی آنها مطمئن شوید که در نتایج جستجو حتماً وجود خواهند داشت. (دقت کنید که قبل از کاراکتر "+" یک فاصله (space) وجود داشته باشد ولی کلمه بعدی بدون فاصله، فوراً پس از آن بیاید).
راه دیگر مقید نمودن گوگل برای جستجوی کلمه ای خاص این است که کلمه مورد نظر را در کوتیشن (" ") قرار دهید. برای مثال اگر بخواهیم دنبال داستان جنگ ستارگان ۱ (Star Wars Episode I) را مورد جستجو قرار دهیم، گوگل کلمة I را مورد جستجو قرار نمی دهد مگر آنکه آنرا بصورت Star Wars Episode +I و یا "Star Wars Episode I" بنویسیم. برخی اوقات ممکن است که شما دنبال کلمه ای بگردید که بیش از یک معنا دارد، برای مثال کلمه «bass» در ماهیگیری به معنای «ماهی خالدار» است و در موسیقی به معنای «صدای بم». برای حل اینگونه مشکلات می توانید از عملگر "-" استفاده کنید، تا گوگل به دنبال سایتهایی بگردد که کلمة بعد از این عملگر در آنها نباشند. (دقت کنید که قبل از کاراکتر "-" یک فاصله (space) وجود داشته باشد ولی کلمه بعدی بدون فاصله، فوراً پس از آن بیاید). مثلاً در مثال فوق می توانید بنویسید: bass –music. گاهی ممکن است که شما فقط به دنبال کلمه ای خاص نباشید و بخواهید که به دنبال کلمات مرتبط با آن نیز بگردید. برای این کار از این عملگر استفاده می شود. برای مثال اگر در کادر جستجو تایپ کنید «کیفیت غذا» در نتیجه سایتهایی ظاهر خواهند شد که کلمه «کیفیت» و کلمه «غذا» در آنها وجود داشته باشد. و حتی ممکن است که این دو کلمه اصلاً به هم ربط هم نداشته باشند. اما اگر تایپ کنید «~کیفیت ~غذا» دنبال سایتهایی می گردد که درباره کیفیت غذاها نوشته باشند. همانگونه که قبلاً نیز گفته شد، برای جستجوی عبارتی خاص بصورت کامل (نه بصورت کلمات جدا از هم) بایستی آن عبارت را در داخل کوتیشن (" ") قرار داد. گوگل از یای منطقی پشتیبانی میکند. بدین معنا که اگر دنبال کلمه ای خاص «یا» بجای آن کلمه ای دیگر می گردید، می توانید در بین این دو کلمه از «یا» استفاده کنید. برای مثال اگر در کادر جستجو تایپ کنید «تعطیلات در شیراز یا اصفهان» آنگاه گوگل دنبال سایتهایی می گردد که در خصوص تعطیلات در شیراز یا در اصفهان باشند. اگر می خواهید که عمل جستجو در سایت بخصوصی انجام گیرد، می توانید پس از وارد نمودن کلمه مورد نظر عملگر Site: را آورده و پس از آن آدرس سایت را بیاورید. برای مثال برای جستجوی «پذیرش» در سایت دانشگاه استانفورد می توانید بنویسید: admission site:www.stanford.edu برای اینکه جستجو را محدود به سایتهایی کنید که در آنها اعداد محدودة خاصی وجود داشته باشند، می توانید از این عملگر برای نشان دادن محدودة عددی مورد نظر بهره برید. مثلاً اگر به دنبال DVD Playerهای با قیمت ۲۵۰ تا ۳۵۰ دلار می گردید، بایستی اینگونه خواسته تان را بیان کنید: DVD player $۲۵۰..۳۵۰ (توجه داشته باشید که بین دو نقطة عملگر هیچ فاصله ای نباشد). علاوه بر OR و AND و جستجوهای عبارتی، Google دستورهای خاص زیادی را برای محدود نمودن جستجوی شما فراهم نموده است.
همانند همه موتورهای جستجوی Full Text، در گوگل به جای اینکه صفحات وب تنها بر اساس عنوان و توضیحات انها ایندکس شوند، صفحات وب کلا ایندکس می‌گردند. دستورهای خاص به کاربران گوگل اجازه می‌دهند که جاهای معینی از صفحات وب را برای اطلاعات به خصوصی، جستجو
نمایند، و این اجازه را به کاربران گوگل می‌دهند که بتوانند جاهای معینی از صفحات وب را برای اطلاعات به خصوصی، جستجو نمایند (که آنها اپراتورهای پیشرفته نیز نامیده می‌شوند). این ویژگی (دستورات و المانهای خاص) خیلی چاره‌ساز است مخصوصا زمانی که شما با بیش از 8 بیلیون صفحه وب مواجهید و می‌خواهید دامنه جستجوی خود را محدودتر نمایید!
مثلا ذکر اینکه اینکه کلمات عبارت مورد نظر شما تنها بایستی در عنوان یا URL صفحات وب باشد، می‌تواند کمک شایانی به شما برای به دست
اوردن نتایج بسیار خاص داشته باشد. در ادامه مطلب به شرح برخی از المانهای دستوری معمول خواهیم پرداخت: این المان جستجوی شما را به عنوان صفحات وب محدود میکند و متغیر allintitle: صفحاتی که عنوانشان تمام کلمات ذکر شده جستجو را دربردارد را پیدا میکند و هر دو دستور، قبل کیوردها استفاده می‌شوند. intitle:"windows xp"
allintitle:"windows xp" microsoft
همچنین ممکن است شما ترجیح دهید از دستور allintitle: استفاده نکنید، چون در ترکیب با دستورات دیگر ممکن است خوب کار نکند.
این دستور جستجوی شما را به URL صفحات وب محدود میکند. این دستور برای یافتن صفحات help بسیار خوب کار میکند، زیرا آنها نسبتا در
ساختار خود منظم‌اند و allinurl: متغیری است که همه کلمات لیست شده در URL را پیدا میکند ولی در ترکیب با دستورت دیگر خوب کار نمی‌کند. inurl:help
allinurl:search help
همانطور که می‌بینید استفاده inurl: به جای site: یک مزیت ضروری دارد و آن اینست که شما می‌توانید از آن برای جستجوی ساب‌دایرکتوری‌ها (زیرفهرست‌ها) نیز استفاده نمایید.
در استفاده از دستور inurl: برای داشتن نتایج بیشتر از //:http استفاده نکنید.
همچنین شما می‌توانید inurl: را در ترکیب با site: به کار برید تا بتوانید اطلاعات ساب‌دامین‌ها (زیردامنه‌ها) را استخراج نمایید. برای مثال opensource.org چند تا ساب‌دامین دارد؟ یک جستار سریع به شما کمک میکند تا به پاسخ این جواب برسید:
site:opensource.org -inurl:www.opensource.org
این جستجو از گوگل میخواهد تا تمام صفحات دامنه opensource.org را لیست کند، اما صفحاتی را که از زیر دامنه معمول www هستند و شما آنها را قبلا دیده بودید، نادیده بگیرید.
این دستور فهرستی از صفحاتی که به URL تعیین شده لینک داده‌اند را، می‌یابد. اگر link: را وارد کنید شما به فهرستی از صفحاتی که به
صفحه گوگل لینک داده‌اند، دست می‌یابد ( نه در هر جای دامنه google.com ) نگران نباشید اگر ادرس شما با //:http همراه نباشد، شما
به آن نیازی ندارید. بنابراین اگر ادرس شما //:http هم داشت، باز گوگل آنرا نادیده می‌گیرد. این دستور به خوبی با هر URL با محتوای بزرگ کار
میکند. مثلا سرعت جستجویش در http://www.opensource.org/test/test1 فرقی با بالاترین مرتبه سایت، مثل opensource.org ندارد. این دستور یک کپی از صفحه‌ای که در گوگل ایندکس گذاری شده است را، می‌یابد. حتی اگر آن صفحه دیگر در URL اصلی در دسترس نباشد یا
محتوایش به کلی تغییر کرده باشد. cache:www.yahoo.com catch گوگل مخصوصا برای باز یافتن نگارش قبلی یک صفحه که بارها تغییر میکند، مناسب است. این دستور جستجوی شما را به تاریخ به خصوصی یا یک محدوده تاریخی که صفحه در گوگل ایندکس گذاری شده، محدود می‌نماید. باید در نظر داشت که این جستجو، کاری به تاریخی که یک صفحه ساخته شده است، ندارد و تنها بر مبنای تاریخ ایندکس گذاری در گوگل، عمل میکند. "Microsoft" "Windows XP" daterange:2450958-2450968 | 
