رمزگذاري يا Encryption يكي از ضروريات كاري و شخصي افرادي است كه به نحوي با كامپيوتر سر و كار دارند؛ بويژه افرادي كه دائماً در حال جابجا كردن اطلاعات با استفاده از حافظه USB خود هستند و حافظه USB شان را هميشه مثل كليد ماشين يا لوازم آرايشي در جيب يا كيف خود دارند. حافظههاي USB اين روزها آنقدر كوچك شدهاند كه خيلي راحت ممكن است گم شده يا دزديده شوند. فكر كنيد كه چه حجم عظيمي از اطلاعات حساس و عكسهاي شخصي و مانند آن را در USB خود جاي دادهايد و حالا USB شما گم شده است. فكر كنيد چه استفادههاي نابجايي ممكن است از اطلاعات شما به عمل بيايد.پس بنابراين ضروري است كه به نحوي محتويات داخل USB خود را رمزگذاري كنيم تا اگر ناخواسته در اختيار شخص شروري قرار گرفت استفاده نابجايي نتواند از آن بكند.
يكي از نرمافزارهاي عالي براي اينكار، نرمافزار TrueCrypt ميباشد كه قابليتهاي ممتاز فراواني دارد، از جمله: رمزگذاري فايلها و فولدرهاي دلخواه شما در كامپيوتر خودتان، رمزگذاري يك پارتيشن كامل از كامپيوتر (كه اين پارتيشن ميتواند حتي پارتيشني باشد كه ويندوز را روي آن نصب كردهايد)، يا رمزگذاري USB. اين نرمافزار در جاهاي ديگر (………….) به صورت عمومي معرفي شده است. كاري كه من امروز ميخواهم انجام دهم، كمك به شما در استفاده از اين نرمافزار براي رمزگذاري محتويات USB تان است.
البته نكته مهمي كه بهتر است همين ابتدا بگوييم آن است كه روشي كه در اينجا توضيح ميدهم فقط در حالتي قابل استفاده است كه شما روي كامپيوترهايي كه معمولاً USB تان را به آنها وصل ميكنيد بايد دسترسي در سطح administrator داشته باشيد و براي مثال به درد كافينتها نميخورد. مثلاً اگر يك كامپيوتر در خانه و يك كامپيوتر در اداره داريد كه در هر دو، حساب administrator داريد، روش زير را بخوانيد.
قدم ۱: ابتدا نرمافزار TrueCrypt را از اينجا (http://www.truecrypt.org/downloads.php) دانلود كنيد. از آنجا كه ما ميخواهيم از اين نرمافزار براي رمزگذاري USB استفاده كنيم، نيازي به نصب نيست بلكه هنگامي كه فايل نصب را اجرا كرديد، به جاي گزينه install گزينهي extract را انتخاب كنيد. با اينكار، فايل مربوطه از حالت فشرده خارج شده و روي كامپيوتر شما در فولدري ذخيره ميگردد. حال كافي است اين فايلهاي استخراجشده را روي USB خود كپي كنيد. ديگر كاري به اين فايلها نداريم. بگذاريد همانجا روي USB شما باشند.
قدم ۲: حال به فولدري در USB خود كه فايلها را آنجا كپي كرديد برويد و فايل Truecrypt.exe را اجرا كنيد تا پنجره اصلي برنامه باز شود. از اين پنجره به گزينه tools برويد و traveler disk setup را انتخاب كنيد. در پنجره جديدي كه ظاهر ميشود، كارهاي زير را انجام دهيد: در جعبه create traveler disk files، درايوي كه USB شما در حال حاضر در آن است (مثلاً K:\) را مشخص كرده و تيك زير آن را هم بزنيد. در قسمت AutoRun Configuration هم به دلخواه خود يكي از سه گزينه را انتخاب كنيد. مثلاً گزينه start truecrypt را انتخاب كنيد (تا هر بار كه USB را به كامپيوتري متصل ميكنيد، نرمافزار TrueCrypt بصورت خودكار باز شود و شما مراحل لازم براي از رمز درآوردن محتويات را انجام دهيد). حال دكمه create را فشار دهيد و چند لحظه صبر كنيد تا پيام موفقيت را دريافت كنيد.
قدم ۳: فرض ميكنيم كه الان محتوياتي روي USB شما وجود دارد و ميخواهيم USB را رمزگذاري كنيم. بنابراين: به فولدري در USB خود كه TrueCrypt را در آنجا كپي كردهايد رفته و treucrypt format.exe را اجرا كنيد. از پنجرهاي كه ظاهر ميشود گزينه create a file container را برگزيده و دكمه next را بزنيد. حال گزينه create an encrypted file container را انتخاب كرده و next را فشار دهيد. در پنجره بعدي گزينه standard truecrypt volume را انتخاب كرده و next را فشار دهيد. حال در پنجره جديد، دكمه select file را فشرده و محلي بر روي USB خود را انتخاب كنيد كه فايل رمزگذاريشده در آنجا ذخيره شود. توجه داشته باشيد كه اين فايل، فايلي است كه همه محتويات حساس USB شما پس از رمزگذاري در دل آن جاي داده ميشوند و نبايد هيچگاه آن را پاك كرده يا تغيير بدهيد. ضمناً نامي كه براي اين فايل انتخاب ميكنيد نبايد در محل منتخب شما از قبل وجود داشته باشد. پس از انتخاب محل ذخيره و نام فايل، حال دوباره به پنجرهي select file برگشتهايم و next را فشار ميدهيم. در پنجره جديد به چيزي دست نزنيد و دكمه next را فشار دهيد. در پنجرهي جديد بايد حجمي را مشخص كنيد. اين حجم را حداكثر به اندازهي ۷۵% از حجم USB خود مشخص كنيد. مثلاً اگر USB شما ۱ گيگابايت فضا دارد، حجم را حداكثر ۷۵% اين مقدار (يعني حدوداً ۷۵۰ مگابايت) انتخاب كنيد. اين نكته بسيار حائز اهميت است زيرا قسمتي از USB شما خالي خواهد ماند تا فايلهايي كه نميخواهيد رمزگذاري شود را روي آن بريزيد (براي رد گم كردن). حال دكمه next را فشار دهيد. در پنجرهي بعدي بايد رمز خود را انتخاب كنيد. حتماً يك رمز خوب و قوي در اين قسمت انتخاب كنيد كه قابل حدس زدن توسط ديگران نباشد. دكمه next را فشار دهيد. حال در پنجرهي جديدي كه ظاهر ميشود، به مدت ۳۰ ثانيه موس خود را به صورت كاملاً تصادفي در قسمتهاي مختلف پنجره حركت دهيد بدون آنكه چيزي را كليك كنيد. هر چه مدت حركت دادن موستان بيشتر باشد بهتر است. اينكار باعث قدرت و افزايش امنيت رمزگذاري شما ميشود. گزينه filesystem را معادل fat قرار داده و دكمه format را بزنيد. با زدن اين دكمه، فايلي كه قبلاً نام آن را انتخاب كرده بوديد در USB شما ايجاد ميشود. اين فرآيند بسته به حجمي كه انتخاب كردهايد ممكن است كمي طول بكشد. صبر كنيد تا پيام موفقيت ظاهر شود. در پنجرهي آخر هم دكمه exit را فشار دهيد.
قدم ۴: اگر همه اين قدمها را به درستي انجام داده باشيد، سه چيز بايد در درون USB خود داشته باشيد: يكي فولدر حاوي برنامه TrueCrypt، ديگري فايلها و برنامههاي خودتان و سومي فايلي كه در قدم قبلي ايجاد كرديم. حالا به قسمت شيرين كار يعني رمزگذاري فايلهاي دلخواهتان ميرسيم. براي اينكار: برنامه truecrypt.exe را از درون USB خود اجرا كنيد. در پنجرهاي كه ظاهر ميشود از بين درايوهايي كه به شما نشان ميدهد يكي را به دلخواه انتخاب كنيد (مثلاً X:) و سپس دكمه select file را زده و فايل رمزگذاري را كه در قدم قبلي در داخل USB ايجاد كرديم را انتخاب كنيد تا دوباره به پنجره اصلي برگرديم. حال در پنجره اصلي دكمه mount را بزنيد. پنجرهاي ظاهر ميشود كه رمز را از شما ميخواهد كه بايد رمزي كه قبلاً انتخاب كردهايد را وارد كنيد. اگر رمز را درست وارد كنيد، درايوي كه قبلاً انتخاب كرديد (مثلاً X:) در پنجره My Computer شما ظاهر خواهد شد. حال كافي است از طريق My Computer به درايو مربوطه (مثلاً X:) برويد و هر فايلي كه در USB خود داريد و مايليد رمزگذاري شود را در اين درايو كپي يا move كنيد. بعد از اينكه فايلهاي حساستان در اين درايو كپي شد دوباره ميتوانيد به صفحهي اصلي برنامه برگشته و اين بار دكمه dismount را كليك كنيد. ديگر كسي به فايلهاي حساس شما دسترسي نخواهد داشت.
قدم ۵: فرض ميكنيم كه قدمهاي قبلي را مثلاً در خانه انجام دادهايد و حال ميخواهيد در اداره به فايلهاي حساستان سري بزنيد. كافي است USB را به كامپيوتر متصل كنيد. حال اگر در قدم ۲ گزينه autorun را انتخاب كرده بوده باشيد، برنامه TrueCrypt به صورت خودكار باز ميشود. براي از رمز درآوردن فايلها كافي است كه يك درايو را به دلخواه در پنجره اصلي برنامه انتخاب كنيد و سپس دكمه select file را بزنيد و فايلي كه حاوي اطلاعات حساس رمزگذاريشده است را از درون USB انتخاب كرده و سپس دكمه mount را بزنيد تا رمز عبور از شما خواسته شود. اگر رمز را درست وارد كنيد، يك درايو در My Computer شما ظاهر ميشود كه حاوي اطلاعات شماست كه از رمز درآمده است. حال اگر يكسري فايلهاي حساس هم ميخواهيد از اداره به خانه ببريد كافي است اين فايلها را در درايوي كه در My Computer ايجاد شده است كپي كنيد. به همين سادگي. وقتي هم كه كارتان با فايلهاي حساستان تمام شد ميتوانيد مجدداً دكمه dismount را بزنيد. به همين سادگي.
پسنوشت: توجه داشته باشيد كه هنوز هم ميتوانيد هر فايل دلخواه ديگري كه برايتان حساس نيست را روي USB اگر جا داشته باشد كپي كنيد. شايد اينكار بهتر هم باشد زيرا نوعي ردگمكردن به شمار ميرود
پسنوشت ۲: در صورتي كه براي اولين بار اينكار را ميكنيد، حتماً حتماً حتماً قبل از انجام مراحل فوق محتويات USB خود را جايي كپي كنيد تا يك پشتيبان از آن داشته باشيد.